Kancelaria Ropiński
Sygnaliści - kim są?
Sygnaliści – zwani również whistleblowerami. Są to osoby, które ujawniają nieprawidłowości, nadużycia lub działania niezgodne z prawem, które mają miejsce w organizacjach, w których pracują. Dzięki sygnalistom możliwe jest wykrycie i przeciwdziałanie korupcji, malwersacjom oraz innym formom nieetycznego postępowania.
01
Nowa ustawa z dnia 14 czerwca 2024 r.
W dniu 14 czerwca 2024 r. w Polsce weszła w życie nowa ustawa o ochronie sygnalistów. Jej celem jest zapewnienie lepszej ochrony dla osób, które zdecydują się na ujawnienie nieprawidłowości w miejscach pracy. Nowe przepisy wprowadzają szereg zmian, mających na celu zwiększenie bezpieczeństwa sygnalistów oraz usprawnienie procedur zgłaszania nieprawidłowości.
02
Obowiązki pracodawcy wynikające z nowej ustawy
Nowa ustawa nakłada na pracodawców szereg obowiązków mających na celu zapewnienie odpowiedniej ochrony dla sygnalistów oraz stworzenie przejrzystych procedur zgłaszania nieprawidłowości. Do najważniejszych obowiązków pracodawców należą:
- Stworzenie procedur zgłaszania nieprawidłowości – Pracodawcy są zobowiązani do opracowania i wdrożenia wewnętrznych procedur zgłaszania nieprawidłowości. Procedury te muszą być dostępne dla wszystkich pracowników oraz jasno określać, w jaki sposób zgłoszenia mogą być dokonywane.
- Ochrona sygnalistów przed represjami – Pracodawcy mają obowiązek zapewnić ochronę sygnalistów przed wszelkimi formami represji, w tym zwolnieniem z pracy, degradacją, czy innymi działaniami dyskryminacyjnymi. W przypadku naruszenia tych przepisów, pracodawcy mogą zostać poddani sankcjom prawnym.
- Szkolenia dla pracowników – Pracodawcy muszą zapewnić odpowiednie szkolenia dla pracowników na temat procedur zgłaszania nieprawidłowości oraz ochrony sygnalistów. Szkolenia te mają na celu zwiększenie świadomości wśród pracowników na temat ich praw i obowiązków.
- Anonimowość zgłoszeń – Procedury zgłaszania nieprawidłowości muszą umożliwiać sygnalistom dokonywanie zgłoszeń anonimowo, jeśli tego sobie życzą. Anonimowość zgłoszeń ma na celu zwiększenie poczucia bezpieczeństwa sygnalistów.
03
Procedura zgłaszania nieprawidłowości
Zgodnie z nową ustawą, procedura zgłaszania nieprawidłowości powinna być jasna i zrozumiała dla wszystkich pracowników. Procedura zgłaszania nieprawidłowości składa się z kilku kluczowych kroków:
- Zgłoszenie wewnętrzne – Pierwszym krokiem jest dokonanie zgłoszenia wewnętrznego, czyli zgłoszenie nieprawidłowości w ramach organizacji. Pracodawca musi zapewnić, aby takie zgłoszenia były przyjmowane i rozpatrywane w sposób poufny i bezstronny.
- Zgłoszenie zewnętrzne – Jeśli zgłoszenie wewnętrzne nie przyniesie oczekiwanych rezultatów lub jeśli sygnalista obawia się represji, ma prawo do dokonania zgłoszenia zewnętrznego do odpowiednich organów. Może być nim np. Państwowa Inspekcja Pracy czy prokuratura.
- Śledztwo i działania naprawcze – Po otrzymaniu zgłoszenia pracodawca jest zobowiązany do przeprowadzenia dokładnego śledztwa w celu ustalenia, czy doszło do nieprawidłowości. W przypadku potwierdzenia zgłoszenia, pracodawca musi podjąć odpowiednie działania naprawcze, aby zapobiec dalszym nieprawidłowościom.
- Informowanie sygnalisty o postępach – Pracodawca ma obowiązek informowania sygnalisty o postępach w śledztwie oraz o podjętych działaniach naprawczych. Informacje te muszą być przekazywane w sposób regularny i terminowy.
Nowa ustawa z dnia 14 czerwca 2024 r. wprowadza istotne zmiany w zakresie ochrony sygnalistów i procedur zgłaszania nieprawidłowości w miejscach pracy. Pracodawcy muszą dostosować swoje wewnętrzne procedury do nowych wymogów, zapewniając jednocześnie odpowiednią ochronę dla sygnalistów. Dzięki temu możliwe będzie skuteczniejsze przeciwdziałanie nieprawidłowościom oraz promowanie etycznych standardów w organizacjach. Potrzebujesz pomocy z wprowadzeniem wymaganych procedur w swojej firmie? Skontaktuj się z nami!
Powyższa informacja nie ma charakteru porady prawnej i nie wyczerpuje w całości omawianego zagadnienia. Każdy przypadek ze względu na swoją specyfikę wymaga indywidualnej analizy.
